Szczegółowy opis wszystkich 8 oryginalnie stosowanych przednich emblematów Fiata 125p oraz 2 słowa o „LICENCJI”.
Przednie emblematy Polskiego Fiata 125p / FSO 1500:
1. Od początku produkcji (1967) do 1976r włącznie był biało czerwony emblemat z napisem: POLSKI FIAT w chromowanej chudej ramce. Znaczek doskonale wykonany – metalizowana ramka była dodatkowo w przeźroczystej plastikowej zatopce, co skutecznie chroniło metalizację przed błotem. Dziś największy rarytas kolekcjonerski – ceny nowych sztuk osiągają 350zł.
2. W roku 1977 zmiana. Od tej pory występował biało czerwony emblemat z napisem POLSKI FIAT i pod spodem – na czerwonym tle – kółko (znak FSO). Ramka była metalizowana, lecz szersza od poprzednika, określa się ją jako „pękata”. Też rarytas, z uwagi na ledwie kilkumiesięczny okres produkcji. Brak ofert sprzedaży! Ostatnia – rok temu – 250zł za lekko porysowany, podobno nowy.
3. Jeszcze pod koniec tego samego roku zaprzestano metalizacji ramki, która od tej pory miała wyłącznie czarny kolor. Poza tym znaczek pozostał bez zmian – określany powszechnie jako „pękaty czarny”. Nowy cieszy się opinią trudno osiągalnego rarytasu, choć używane znaczki dostępne w stosunkowo niskich cenach.
4. Wiosną roku 1979 duże zmiany. Zwężono powyższy znaczek – forma ramki nie była już szeroka (zaokrąglona), lecz bardziej smukła – identyczna jak ramka pierwszego znaczka. Choć oczywiście czarna. Wnętrze znaczka uległo: 1. – zwężeniu, 2. – zmianie wyglądu, gdyż pomimo faktu iż przedstawiało ten sam projekt (u góry na białym tle: POLSKI FIAT, na dole na czerwonym tle kółeczko FSO), całość była wykonana już nie na odblaskowym „trójwymiarowym” tle, ale przypominało wydruk z kolorowej drukarki. Obecnie znaczek dość trudno osiągalny – identycznie jak poprzednie – spory rarytas kolekcjonerski. Zmiana wykonania na (zdaniem niektórych nieco brzydszy od poprzedniego) przyczyniła się też do pewnego pogorszenia jakości (szkiełko odpadało przy pierwszym mrozie).
5. Stan wojenny rok 1981 – 82: montują co popadnie. Stare zapasy części, odrzuty, zamawiane są też w uzupełnieniu wyroby rzemieślnicze Oficjalny zaś emblemat j.w. dorobił się czarnych napisów (zamiast posrebrzanych) z uwagi na zapas czarnej farby a brak srebrnej. Znaczek niezbyt lubiany przez koneserów z uwagi na jego fatalną jakość wykonania (np. przyklejone złym klejem „szkiełko” natychmiast odpadało i nie zachował się praktycznie żaden egzemplarz). Zdania na temat oryginalności tego emblematu są podzielone. Niektórzy twierdzą, iż znaczek z czarnymi literami nie jest oryginalny.
6. Styczeń 1983r. Koniec biało czerwonego znaczka. Od tej pory wchodzi cienkie odlewane kółeczko FSO z krzyżem w środku. Kółeczko jest chromowane, niskiej jakości, chrom odpryskuje a stop (cynkal) utlenia się w biały proszek. Ten emblemat często jeszcze widzimy na ulicach. Póki co nie jest „kolekcjonerski”. Ceny niskie – od kilkunastu zł.
7. Rok 1989. W okresie, gdy wchodzi na rynek Polonez przejściówka, na 125p montowany jest w bardzo krótkiej serii (w zasadzie nieoficjalnie, z braku laku) ciekawe kółeczko. Charakteryzuje się ono podwójną pionową literą „S” i brakiem poziomej poprzeczki. Niedoceniany rarytas – wkrótce ceny tego znaczka powinny poszybować w górę.
8. rok 1989 – ostatni emblemat na Dużym Fiacie. Odlewane chromowane kółeczko z Poloneza (gruba pionowa pojedyncza litera „S” i brak poziomej poprzeczki. Z uwagi na dziób jaki miała atrapa chłodnicy 125p – pod ten emblemat stosowano plastikową podkładkę – adaptor.
W tym miejscu muszę wspomnieć, iż biało-czerwone emblematy, niby z tej samej serii stosowane od roku 1976 do grudnia 1982r. różniły się szczegółami wykonania, takimi jak kolor napisów (zamiennie biały – czerwony) itp. Produkowano je bowiem równocześnie na kilku liniach montażowych z uwagi na bardzo dużą ilość wytwarzanych samochodów. Tak więc na 125p w całej jego historii montowano 8 różnych typów przednich emblematów (oryginalnych). Ile było rzemieślniczych podrób – nikt nie jest w stanie określić. W tym zestawieniu prezentuje wyłącznie oryginały.
Co ciekawe – tylnych znaczków było kilkadziesiąt, a „LICENCJI FIAT” 3 typy, różniące się drobnymi szczegółami wzoru, typem nitów (ale oczywiście nie ich rozstawem) i krajem produkcji. Pierwszy znaczek z serii”LICENCJI FIAT” był zamówiony przez FSO z Włoch i importowany. Montowany jedynie na pierwszych egzemplarzach pod koniec lat 60-tych. Następnie linie tę udostępniono Polsce w ramach zakupu …licencji ;-) W związku z tym, iż w naszych warunkach klimatycznych emblemat ten szybko ulegał zniszczeniu (natrysk błota) około roku 1977 – 78 (dokładna data
jest nie do ustalenia) zmieniono nieco jego formę w taki sposób, że całość była zatapiana w przeźroczystym tworzywie. Uszczelnienie to praktycznie uczyniło znaczek niezniszczalnym.
Podobno w roku 1982 (w związku z tłoczeniem przednich błotników bez otworków na znaczek LICENCJA ale jeszcze nie przystosowanych do bocznych migaczy od Mirafiori) wypuszczano znaczki przystosowane do klejenia na lakier, co eliminowało korozję z tego miejsca. Niestety, nie jestem w stanie potwierdzić produkcji znaczków „LICENCJA FIAT” w wersji bez bolczyków – nigdy się z czymś takim nie zetknąłem. Nie można wykluczyć, iż były to jakieś rzemieślnicze podróby? Z początkiem 1983r. 125p nie był już na licencji i otrzymał nowe oznakowanie.
Za przygotowanie tekstu opracowania serdecznie dziękuję Panu Maćkowi z Łodzi. Fotografie pochodzą z prywatnych zbiorów. Jeśli ktoś posiada brakujące fotografie lub zdjęcia emblematów zamieszczonych powyżej, ale w lepszej jakości, będę bardzo wdzięczny za ich udostępnienie.